Türkiye’nin Dağları

1. 1.      Orojenik Dağlar: Dış kuvvetler tarafından aşınan malzemeler büyük su birikintilerinin tabanında tortulanır. Bu tortullar, üst üste birikerek tabakaları oluştururlar. Bu tabakların levhalar tarafından yan basınca uğramasıyla kıvrım ve kıvrık dağlar oluşur.

• Kıvrım Dağlar: Esnek yapıdaki tabakaların bulunduğu alanlarda kıvrılma meydana gelir. Kıvrım dağlarının yükselen yerine Antiklinal alçalan yerine Senklinal denir. Kuzey Anadolu dağları ve Toroslar Alp orojenezi sonucu kıvrılma ile oluşmuştur. Kıvrım dağları oluşumundan önce; eski deniz tabakalarıdır. Türkiye’de ki dağların büyük bir bölümü kıvrım dağlarıdır.
• Kırık Dağlar: Kıvrılma özelliğini kaybetmiş olan tabakalar, dağ oluşum hareketleri sırasında kıvrılmayarak kırılır. Kırık hatları arasındaki blokların bazıları çökerken (Graben), bazıları da yükselerek (Horst) dağlarını oluşturur. Ege: Kaz, Marda, Yunt, Bozdağlar, Aydın, Menteşe Dağları [1] ile dağlar arasındaki ovalar bu şekilde oluşmuştur. Akdeniz: Nur Dağı. Karadeniz: Canik Dağları. Graben oluşmasıyla verimli tarım araziler oluşur, ulaşım daha kolay yapılır, iklim içerilere kadar sokulur.

1. 2.      Volkanik Dağlar: Yerin derinliklerinde bulunan kızgın, ergimiş ve basınç altındaki magmanın yeryüzüne çıkmasıyla oluşur. Volkan dağlarının olduğu yerler verimli topraklardır. Volkan dağlarının yapısı ve biçimi, yeryüzüne çıkan magmanın bileşimine, miktarına ve çıktığı yerin özelliğine göre değişik şekillerde olur.

• İç Anadolu: Erciyes, Melendiz, Hasandağı, Karacadağ, Karadağ.
• Doğu Anadolu: Büyük Ağrı, Küçük Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut, Allahu Ekber.
• Güney Doğu Anadolu: Karacadağ.
• Batı Anadolu: Kula yöresi.
• Marmara: Uludağ.
• Karadeniz: Köroğlu.

Dağların Etkileri:

• Akdeniz ve Karadeniz’de dağların kıyıya paralel uzanmasından dolayı kıyıda girinti, çıkıntı, koy, körfez, liman, ada ve yarım ada çok azdır.
• Kıyı kesimine düşen bol yağış, burada gür ormanların yetişmesini sağlarken, iç bölgelerin karasallaşmasını sağlar.
• Dağların geniş yer kaplaması karayolu yapımında birim maliyetin artmasına neden olur.
• Kuzey ve Güney Anadolu dağlarının geniş yer kaplaması tarım alanlarını sınırlandırmıştır.
• Dağlar yayla ve kış turizmi için uygun yelerdir.